INGEZONDEN BRIEF (Frans Stuyling de Lange)
Coöperatie – Wat willen wij ermee?
Ik zeg waarschijnlijk niets nieuws als ik zeg dat een coöperatie geen doel is op zich maar wel een middel tot een doel. Nieuw of niet, het is om deze reden belangrijk dat we vóór we aan de slag gaan helder krijgen wat we willen met onze coöperatie en wat niet – en om hierover duidelijke afspraken te maken. Hiervoor zouden we onszelf de volgende vragen kunnen stellen:
Subsidie
Willen we een coöperatie om rechtshandelingen te verrichten, zoals het aanvragen van subsidie? Als dit zo is, hebben we eigenlijk geen coöperatie nodig maar kunnen we goed uit de voeten met de huidige stichting Dorpsbelangen. Dit is immers ook een rechtspersoon die subsidies aan kan vragen.
Gezamenlijk inkopen en organiseren
Maar misschien willen we niet alleen subsidies maar willen we meer. Misschien willen we bijvoorbeeld ook gezamenlijk spullen kunnen inkopen – met korting – of een energiecollectief op poten zetten. In dit geval hebben we wel een coöperatie nodig (of een vereniging) en is een coöperatie een betere vorm dan een stichting, omdat een coöperatie leden heeft en een stichting niet.
Democratiseren
Maar we kunnen nog verder gaan met onze coöperatie. We kunnen als we dit willen de besluitvorming in ons dorp democratischer maken. Niet dat de huidige besluitvorming niet goed is. Maar het kan beter en misschien wel veel beter. We hebben er nu in feite geen invloed op. Het bestuur van dorpsbelangen kiest zelf zijn bestuursleden en neemt zelf beslissingen over het dorp.
Als dorp hebben wij hier geen invloed op. Bij een coöperatie is dit anders. Want een coöperatie heeft niet alleen leden maar deze leden kunnen stemmen over dorpsaangelegenheden en over de samenstelling van het bestuur. En ze kunnen het bestuur afzetten als ze dit willen. Hierdoor hebben zij veel meer invloed en zeggenschap over de besluiten die worden genomen over het dorp. Een goed voorbeeld is Nieuw Dordrecht op https://www.vn.nl/nieuwdordrecht/
Laten we dus vooraf goed nadenken over wat we willen met onze coöperatie en laten we hierover goede afspraken maken, zodat alle neuzen straks dezelfde kant opstaan. Willen we 1) alleen subsidies aanvragen of 2) een coöperatie om gezamenlijk in te kopen (met korting) en te organiseren (bijvoorbeeld energie)? Of 3) willen we met onze coöperatie zorgen dat de inwoners van Krewerd meer invloed krijgen op de besluiten die worden genomen en ons dorp democratiseren?
REACTIE NAMENS HET PROJECTTEAM (Fons Verheyen)
Beste Hans,
Na het lezen van je inhoudelijke bijdrage wil ik opnieuw opmerken dat het jammer is dat je tot nu toe niet op de bewonersavonden komt! Zoals je weet hadden we onlangs een speciale avond om te praten over een organisatievorm voor Krewerd, waarmee het dorp haar voordeel kan doen.
Pleidooi
De avond begon met een pleidooi van mij waarom we nu, en snel, een organisatie op moeten zetten. De versterkingsoperatie is voorlopig on hold gezet. Zowel in de troonrede als in interviews van Wiebes, wordt alleen nog maar gesproken over afhandeling van schades en ‘wederopbouw’ van Groningen op economisch terrein. Energietransitie is daarin heel belangrijk: ‘Groningen moet weer de nieuwe energie provincie worden’. Hiervoor staat 100 miljoen euro per jaar ter beschikking.
Kritisch
Het experiment Krewerd is opgezet om Zeggenschap te krijgen en om de Liefdeloosheid van de afhandeling van de aardbevingproblematiek tegen te gaan. Nu de versterking on hold staat, zullen we hier kritisch bovenop moeten blijven zitten, om uiteindelijk te weten dat we veilig in Krewerd kunnen wonen.
Maar er komt nog een tsunami op Krewerd aan: de energietransitie, nu zelfs versterkt en versneld door het dichtdraaien van de gaskraan. Dat gaat veel geld kosten, ook voor particulieren. Geld daarvoor hebben veel inwoners van Krewerd niet klaar liggen.
Daarom moeten we nù reageren. Met het plan om de energietransitie op dorpsniveau vorm te geven en volledig betaald te krijgen uit die 100 miljoen per jaar. Het plan is als onderdeel van het dorpsplan in statu nascendi.
Voorsprong
Krewerd is door haar kleine en overzichtelijke schaal ideaal om snel tot resultaten te komen en als voorbeelddorp voor pilots en innovaties te dienen. Met Experiment Krewerd hebben we al status en een voorsprong.
Wij menen dat we hiervoor een organisatie nodig hebben, zoals een coöperatie. De subsidiegever heeft een adres nodig met een juridisch juiste structuur voor de financiën. Burgemeester Beukema heeft hier eerder ook al op aangedrongen.
Democratie
Belangrijk is dat het dorp er achter staat, dat wil zeggen dat er een goede democratie ontworpen moet worden, waarin iedereen gehoord wordt en vertegenwoordigd is. Om tot zo’n organisatie te komen is Jan Kleine van bureau Pau gevraagd dit deskundig te begeleiden. Hij heeft op de bewonersvergadering een uiteenzetting gegeven en bewoners gevraagd een groep te formeren om tot zo’n coöperatie te komen. Een grote groep is daar nu met Jan mee bezig.
Zorg
Er komt spoedig een nieuwe avond waar vertegenwoordigers van coöperaties elders komen om hun ervaringen te delen. We bespreken ook mooie voorbeelden van dorpen die bijvoorbeeld de zorg via een coöperatie georganiseerd hebben.
Beste Hans, het lijkt me dat je je moet aansluiten bij deze groep. Uit je brief spreekt grote betrokkenheid en als jurist kun je de nodige deskundigheid inbrengen. Blijf alsjeblieft niet aan de zijlijn staan.
Met vriendelijke groet,
Fons Verheyen
