Geestelijke zorg in Krewerd

Door Frits Postema

Tijdens Experiment Krewerd wordt geestelijke zorg geboden aan de inwoners. Waarom is dat nodig? En wat houdt het in? Frits Postema vertelt.

De versterking van woningen in het aardbevingsgebied is een operatie met enorme gevolgen. Niet alleen in materiële zin, ook immaterieel. Het zal ons leven en beleven, ons gevoel en onze relaties raken. Ook nu we als dorp hebben gekozen voor een eigen aanpak. Waarschijnlijk wordt ons dorp letterlijk en figuurlijk op z’n kop gezet.

Of dat erg is, valt nog te bezien. Honderd jaar geleden zag ons dorp er ook anders uit dan nu en over honderd jaar zal het er weer anders uitzien. Kenmerkend voor het leven is dat het steeds weer opnieuw begint, in woorden en in daden. Hoe houd je als mens het hoofd koel en hoe houd je elkaar vast. Dat is een vraag die onder andere voortkomt uit het onderzoek dat gedaan is door het Gronings perspectief. Kijk voor meer informatie op www.groningsperspectief.nl

Waardevol
Het zijn vragen die ik ook in mijn werk vaak tegenkom. Ons ‘wonen’ en ons ‘thuis’ worden aangetast. De samenhang van de samenleving wordt ondermijnd. Het zijn belangrijke begrippen in ons leven. Ze hebben de betekenis van ‘in relatie staan tot…’… je net vernieuwde keuken, je eigen plek in jouw huis, dat lievelingsplekje in jouw tuin, je kamer met die prachtige poster van Beyoncé, je hobby, je konijn, je kippen, je hond of je poes, jouw gezin, je partner, je buren.

Een gedwongen verhuizing naar een ander tijdelijk onderkomen gaat je ook niet in de koude kleren zitten. Wonen en thuis maakt de verhoudingen tussen mensen en hun omgeving waardevol, betekenisvol, zingevend. Deze waarden zijn beschadigd door de aardbevingen en alle individuele en sociale spanningen die dit met zich meebrengt. In die zin is er al jaren sprake van een soms zichtbare, maar veelal onzichtbare crisissituatie binnen het aardbevingsgebied.

Zorgelijk
De conclusies van het Groninger Perspectief komen overeen met de bevindingen van de GGD-Groningen en het onderzoek van het Lifeline-proces. Daarin wordt gesproken van zeer zorgelijke signalen. Er is duidelijk sprake van een zich langzaam voltrekkende ramp. De kenmerken van de aardbevingsproblematiek komen overeen met de omschrijving van een ramp, zoals de WHO (World Health Organisation) deze definieert. De versterkings- en vernieuwingsoperatie verstoort datgene wat in zekere zin ‘heilig’ is voor jou. Ieder mens is kwetsbaar, vooral in situaties die je overkomen zonder dat je erom gevraagd hebt. Het levensverhaal met al haar verwachtingen, haar dromen, verlangens, sociale posities, wordt wreed verstoord. Het noodzaakt tot een heroriëntatie.

Verzoenen
Wanneer en hoe begin jij opnieuw en hoe bouw je jouw bestaan weer op in een versterkt of vernieuwd pand, misschien wel op een andere plek? Hoe kun jij je weer opnieuw thuis gaan voelen? Hoe kun je leren accepteren dat de dingen zijn zoals ze zijn? Misschien anders dan je dacht? Hoe kun je je verzoenen met techneuten die over jouw huis alleen maar in technische termen praten? Wat is nodig om daarmee te leren omgaan? En wat als je dat niet kunt? Wat kunnen wij dan als gemeenschap voor elkaar betekenen?

In ons dorp wordt tijdens Experiment Krewerd geestelijke zorg geboden. Daar komen deze vragen aan de orde. Ze behoren tot de categorie van zingevingsvragen. Er staat ons een dynamische en uitdagende periode te wachten. We zullen niet alles bij voorbaat kunnen ‘dichttimmeren’. Een aantal ‘zekerheden’ zullen we moeten loslaten, maar hoeveel vertrouwen heb je in elkaar of durf je in elkaar te hebben? Met behoud van de diversiteit kunnen we samen de schouders eronder zetten. Waar zullen we bang voor zijn?

De slogan voor mijn praktijk was ‘je hoeft het niet alleen te doen’. Dat geldt ook in dit proces. Wij redden het alleen maar als we het samen doen, als de ander op jou en jij op de ander kan rekenen. Wij hebben Professor Christa Anbeek uitgenodigd om het aspect van geestelijke zorg op zich te nemen. Zij is in staat ons vermogen tot zelfzorg op dit gebied te activeren en te stimuleren. Het zal duidelijk worden wat jou beweegt en vooral wat ons samen beweegt en hoe we elkaar als inwoners van Krewerd vast kunnen houden.

Frits Postema